Prentsaurrekoa. ‘Poetak maiatzean’ Nazioarteko Poesia Jaialdia aurkeztea
Parte hartzaileak. Kultura, Hezkuntza eta Kirol zinegotzi Estíbaliz Canto; Vital Fundazioko zuzendari Axier Urresti; Enpleguaren Sustapen, Merkataritza eta Turismo foru diputatu Cristina González; Kultura kontseilariorde Jose Ángel María Muñoz; eta ‘Poetak maiatzean’ Nazioarteko Poesia Jaialdiko zuzendari Elisa Rueda
Eguna. Asteartea, apirilak 16
Ordua. 10:30
Tokia. Montehermoso Kulturunea
Udaltzaingoaren Agenteek 31 urteko gizonezko bat atxilotu zuten larunbatean, lokal batean indarrez lapurreta egin izanaren ustezko egile gisa, eta presondegian sartzeko errekisitoria bat bete gabe zeukalako.
Patruila batek Domingo Beltran kaleko elkarte gastronomiko batean harrapatu zuen. Atxilotu zutenean, erresistentzia fisikoa jarri eta eraso egin zien esku hartzen ari ziren udaltzainei. Agirrelandako polizia-etxean egiaztatu zuen atxilotuaren gainean errekisitoria judizial bat zegoela presondegian sartzeko, eta beraz, izapideak amaitu ondoren, Ertzaintzaren patruila baten esku utzi zuten, Zaballako presondegira lagundu ziezaioten.
Pertsona bat zauritu da istripu batean
Gidatzen zihoan 51 urteko gizonezko bat zaurituta geratu zen larunbatean, Aragoi kalean hiru ibilgailuren artean gertatutako talka baten ondorioz izandako istripu batean. Santiago Ospitalera eraman zuten.
Udaltzaingoak beste 16 trafiko-istriputan esku hartu du asteburu honetan, baina ez da zauriturik izan horietan, eta 4 gidari ikertzen ari dira bide-segurtasunaren aurkako delituengatik: 64 eta 43 urteko bi, alkoholemia positiboagatik, eta 29 eta 32 urteko beste bi gizonezko, gida-baimenik gabe gidatzeagatik.
Asteburuan Udaltzaingoak alkoholemiako 4 prebentzio-kontrol egin ditu hirian, eta horietan 60 gidarik egin behar izan dituzte beharrezko probak eta bik emaitza positiboa eman dute.
Udaltzaingoak 20 salaketa izapidetu zituen eta polizia judizialaren 9 jarduera egin zituen.
Farola baten luminariak su hartu du
Suhiltzaileek Voluntaria Entrega kalean farol batean piztutako sute bat itzali zuten atzo. Su-itzalgailu bat erabiliz itzali zuten, eta gero, desmuntatu egin zuten luminaria.
Atzo goizaldera, Vicente Aleixandre kalera joan ziren, bizikleta batek su hartu baitzuen bide publikoan, paper-multzo batean sortutako su-lamek eraginda.
Asteburuan suhiltzaileek bi trafiko-istriputan esku hartu dute: lehena, N-622 errepidean, Aiurdin tunelean, kamioi baten eta turismo baten artean, eta bigarrena, atzo, A-1 errepidean, Iruña-Okan, hiru ibilgailuren arteko istripu batean; bertan, pertsona bat hil eta beste bat zaurituta geratu zen.
Gasteizko alkate Gorka Urtaranek eta Euskal Herriko Unibertsitateko Ekonomia eta Enpresa Fakultateko dekano Jon Barrutiak lankidetza-hitzarmen bat sinatu dute, 2018/19 ikasturtean ‘Digital Management & ERP: Gestión de la Empresa 4.0’ masterra izeneko berezko tituluari dagokion prestakuntza programa garatzeko, EHUko organo eskudunak onetsitako ikasketa planari jarraituz.
Euskal Herriko Unibertsitateak erabaki du ‘Digital Management & ERP: Gestión de la Empresa 4.0’ masterra izeneko berezko tituluari dagozkion ikasketak ezartzea Gasteizko Ekonomia eta Enpresa Fakultatean; hain zuzen ere, Arabako Lurralde Historikoan ekonomia eta enpresaren alorrean eskaintzen den lehen graduondoko titulua da. Gasteizko Udaleko Enpleguaren eta Garapen Ekonomiko Iraunkorraren Sailak 15.000 euro jarriko ditu 2019ko ekitaldian titulu horri dagozkion gastuak finantzatzen laguntzeko.
“Lan-merkatua enpresen eraldaketa digitala kudeatzeko gauza diren profesionalak eskatzen ari da, eredu ekonomiko berrirantz eboluzionatzearren. Eskaera horri erantzuteko, zer hoberik enpresa, erakunde eta akademiako eragileen ahaleginak batzea baino, teknologia berrietan, negozio eredu berrietan eta talentuaren sorkuntzan prestakuntza irtenbideak martxan jarriz. Azken bi urteetan 4.0 eremuko titulazio berriak sortu dira Gasteizen unibertsitatearen, Lanbide Heziketako ikastetxeen eta prestakuntzaren alorreko beste eragile batzuen eskutik. Gaurkoa beste aurrerapauso bat da bide horretan”, adierazi du Gorka Urtaran alkateak.
Hainbat alorretako titulatu berriei (Enpresa Kudeaketa eta Zuzendaritza, Ekonomia, Marketina, ingeniaritzak, Informatika, Negozio Kudeaketa, Enpresa Zientzietako Diploma…) eta enpresa-kudeaketaren alorreko profesionalei zuzentzen zaie masterra. Modulukako egitura malgua du. Bi espezialista ikastarok osatzen dute, bakoitza 300 ordukoa, zeinak aldi berean edo bi ikasturtetan egin baitaitezke: “Enpresaren kudeaketa digitala” espezializazio ikastaroa, eta “Enpresa kudeaketarako sistemak-ERP” espezializazio ikastaroa. Ikasleak bi modutara egin dezake matrikula: espezializazio ikastaroetako edozeinetan izena eman eta EHUko “Espezializazioa” berezko titulua lortu, edo bi ikastaroak egin, urte berean edo urte ezberdinetan, eta “Master” titulua lortu.
Jon Barrutiaren iritziz, “master horrek aukera ematen du gaitasun profesionalak garatzeko osagarri digitala oinarri duen eremu ekonomiko eta sozial berri batean jarduteko. Berritzailea eta zeharkakoa denez, ibilbide profesional sendo baterako bidea izan daiteke, eta 4.0 enpresarekin lotutako profil profesional ugari betetzen ditu. Hainbat alorretako prestakuntza eskaintzen du, hala nola negozio digitalen modelizazioa, agile metodologiak, marketin digitala (SEO, SEM, datuen analisia), ERP, informazioaren teknologiak… Horretaz gain, enpresetan borondatezko praktikak egiteko programa eskaintzen du, eta lan-poltsa”
Ikasturte honetan hasi da ‘Digital Management & ERP: Gestión de la Empresa 4.0’ masterra ematen, eta prestakuntza proposamen horretan beste eragile batzuek hartu dute parte EHUz gain: SEA-Arabako Enpresariak eta Ekonomisten Euskal Elkargoak.
Enpleguaren eta Garapen Ekonomiko Iraunkorraren zinegotzi Nerea Melgosak eta Gizarte Zerbitzuen foru diputatu Marian Olabarrietak Udalaren eta Aldundiaren arteko lankidetza-hitzarmen bat aurkeztu dute gaur goizean, zeinaren helburua baita mendekotasuna duten pertsonei etxean gizarte eta osasun arreta emateko profesionaltasun-ziurtagiria lortzeko bi prestakuntza unitate eskaintzea. Bosgarren urtez arituko dira bi erakundeak elkarlanean prestakuntza programa horiek antolatzen. Abian jarri zirenetik, 135 leku eskaini dira, horien erdia sektorean lan egiten ari zirela aldundiak berak hautatutako pertsonei. Ikasturte honetan beste 30 leku eskainiko dira.
Bi prestakuntza programa egingo dira aurten, biak formatu berekoak. Bata goizez emango da, eta bestea arratsaldez, interesdunei ahalik eta gehien erraztu ahal izateko. Pertsonei etxeetan gizarte eta osasun arreta eskaintzeko kualifikazio homologatu eta akreditatua lortzea ahalbidetzen du prestakuntzak. Hainbat gai lantzen dira moduluetan: elikagaiak ematea, tratamenduak, errehabilitazio psikosoziala, eta mendekotasuna duten pertsonei eguneroko zereginak egiten laguntzea.
Profesionaltasun-ziurtagiria lortzeko 480 ordu teoriko eta 120 ordu praktiko egin behar dira. Prestakuntza programen kostua 70.000 euro ingurukoa da, eta Udalak eta Arabako Foru Aldundiak bakoitzak % 50ean finantzatzen dituzte. Udala arduratuko da prestakuntza espezializatua ematen duen enpresa kontratatzeaz, zeinak Lanbideren akreditazioa beharko baitu.
Enpleguaren eta Garapen Ekonomiko Iraunkorraren zinegotziak prestakuntza programa horiek lortzen duten enplegagarritasun indize handia azpimarratu du. “Ikastaroetan parte hartu duten ia pertsonen erdia langabezian zegoen. Prestakuntza amaitu ondoren, sektorean lortzen den laneratze maila handienetako bat da, alor horretan garatzen ditugun ekintzen artean. Beraz, enplegu-nitxo horretan kualifikazioaren aldeko apustua egiten dugu”, adierazi du Nerea Melgosak.
Gaur aurkeztu den hitzarmenak barne hartzen dituen prestakuntza-ekintzak maiatzean hasiko dira, eta 2020ko martxora arte iraungo dute. Aldez aurretik, Udalak eta Aldundiak hautagaiak aukeratuko dituzte. Udaleko Enpleguaren eta Garapen Ekonomiko Iraunkorraren Saila arduratuko da Lanbiderekin ziurtagiria kudeatzeaz eta laneratzearen jarraipena egiteaz.
Arabako Foru Aldundiko Gizarte Zerbitzuen Sailak, berriz, gutunak bidali dizkie mendekotasuna izanik laguntzaile pertsonalarengatiko prestazio ekonomikoa duten pertsonei, haiei laguntzeko kontratatuta duten pertsonak prestakuntza akreditatuta ez badu ikastaroetan izena ematerik izan dezan.
Mendekotasuna duten pertsonei etxeetan gizarte eta osasun arreta eskaintzeko profesionaltasun-ziurtagiria “oso garrantzitsua” da gizarte zerbitzuen alorrean, laguntzaile pertsonal gisa diharduten pertsonek betekizun hori bete behar baitute mendekotasuna duen pertsonak prestazioa jasotzerik izan dezan, azaldu du Marian Olabarrietak.
Gizarte Zerbitzuen foru diputatuak azpimarratu duenez, Arabako Foru Aldundiaren lehentasunetako bat da etxean jarraitu nahi duten mendeko pertsonei horretarako aukera ematea: “hori dela eta, gure asmoa da mendeko gehiagok jasotzea laguntzaile pertsonala izateko prestazio ekonomikoa eta, horretarako, eskatutako ziurtagiria eduki beharko dute zaintzaile profesionalek“.
Kartelak 2019ko maiatzaren 2tik 18ra bitartean aurkeztu behar dira
2019ko Andre María Zuriaren Jaiak iragartzeko kartel lehiaketarako deia egin du Gasteizko Udalak. Lanek jatorrizkoak, argitaratu gabeak, eta beste inongo lehiaketatan saritu gabeak izan behar dute. Egile bakoitzak bi lan aurkeztu ahal izango ditu gehienez.
Kartelak 2019ko maiatzaren 2tik 18ra bitartean aurkeztu behar dira Landatxo Gizarte Etxean (Santa Maria kalea, 4), ordutegi honetan: astelehenetik ostiralera: 08:30-21:00; larunbatean: 8:30-14:00; igande eta jaiegunetan: itxita.
Kartel irabazlearen aukera bi fasetan egingo da. Lehenengo fasean, Arabako Diseinu Grafikoaren Profesionalen Elkarteak aukeratutako hiru adituk osatutako hautaketa-epaimahai batek lau kartel finalista hautatuko ditu aurkezten diren lan guztien artetik. Bigarren fasean, epaimahaia honako hau izango da: Kultura Zerbitzuko Kultura Ekintzaren Ataleko arduraduna, Informazioaren eta Komunikazioaren Kabineteko diseinuko teknikoa, Gasteizko Arte eta Diseinuko Goi-mailako Eskola, Arte eta Lanbide Eskola eta IES Ekialdea BHI Arte Batxilergoa. Epaimahai horrek aukeratuko du kartel irabazlea proposatutako finalisten artean. Ikastetxeek haien botoa emango dute prozesu parte-hartzaile baten bidez. Boto gehien jasotzen dituen kartela izango da kartel irabazlea. Berdinketa egongo balitz, kalitatezko bozka diseinu teknikariak emango luke, Komunikazio eta Informazio Bulegokoa.
Lehiaketa irabazten duen kartelak 1.500 euroko saria jasoko du eta kartel finalista bakoitzak 250 euro. Udalaren web orrian eta prentsa-ohar baten bidez emango da aditzera zein kartel egokitu den irabazle eta zein izan diren finalistak.
Inauterietako kartel lehiaketako oinarriak 2019 (E) web
Gasteizko Udaleko Hiri Paisaiaren Atalak, Eraztun Berdearen eta Biodibertsitatearen Atalarekin elkarlanean, habi-kutxak eta egur-txondorrak jarriko ditu zenbait hiri-parketan udalerriko gune berdeetan animalia-espezieen dibertsitatea sustatzeko. Horrekin hiriko parkeen kalitatea eta balioa hobetzea espero da, bere garaian urbanizatze-prozesuaren ondorioz lekuz aldatu behar izan zuten espeziak eta espezie arruntak hartzeko aukera izan dezaten.
Alde batetik, 14 habi-kutxa instalatuko dira zenbait parketan apo-hontzaren (Otus scops) –penintsulako hegazti harrapari gautarrik txikiena– presentzia areagotzeko. Zuhaiztietan kokatu ohi da apo-hontza eta kamuflatzeko duen gaitasun handiari esker, oharkabean pasatzen da. Bere txorrotxioa dela eta, oso erraza da hura identifikatzea. Ugaltze sasoian Gasteizen inguruan bizi den hegazti hori Espainiako Babes Bereziko Erregimenean dauden Basa Espezieen Zerrendan (LESPRE) sartuta dago bere habitata galtzen ari delako. Habi-kutxen bidez egoera alderantzikatu nahi da.
Bestetik, jadanik atondu dira egur-txondorrak parke batzuetan, Ariznabarrakoan eta Biodibertsitatearenean, esaterako. Egur hori txoko jakinetan mantenduko da, intsektu saproxilikoen (hots, hildako egurrez elikatzen direnak), esaterako, alpetar kakalardoaren (Rosalia alpina) eta kakalardo adardunaren (Lucanos cervus) ugaritzea bultzatzeko, biak ala biak mehatxatuta eta babestuta baitaude. Beste hainbat ornogabe eta ornodun txikiren babesleku ere badira: anfibioak, narrastiak… Era berean, intsektuen ugaritasuna handitzearekin espezie intsektujaleak erakartzea espero da, horien artean zenbait hegazti.
2014az geroztik beste espezie baten egoeran ere hartu da esku, txantxikuarenean (Alytes obstetricans). Espezie horrek populazio interesgarria du hiriaren barnean mantentzen den populazio bakarrean; hots, Florida parkekoan. Europa mailan babestuta dagoen espeziea da, eta Espezie Mehatxatuen Espainiako Katalogoan sartuta ere badago.
Apo horren ezaugarri bereziena da arrak atzeko hanken artean eme baten edo gehiagoren ernaldutako arrautzak garraiatzen dituela, eta, arrautzaren barruko garapen-prozesua bukatzen dutenean, uretara hurbiltzen dela zapaburuak askatzeko. Floridako parkean espezie horrek duen arazo handiena da zapaburuak garatzen diren urmaela aldian-aldian garbitu egin behar dela egoera egokian mantendu ahal izateko. Garbiketa horien ondorioz, kume gehienak hil egiten ziren urmaela lehortzean edo hustubideetatik behera joanda. Behin arazo hori diagnostikatuta, 2014ko abendutik aurrera egin diren garbiketetan zapaburu bilketa egin da. Zapaburuak urez betetako ontzietan sartu dira urmaelaren garbiketak iraun duten bitartean, eta berriz askatu dira egitekoa amaitzean. 2018ra bitartean 4.085 zapabururi egin die mesede esku-hartze honek, udako garbiketetatik erreskatatuta.
Orain, Udala aztertzen ari da, enplegu-plan baten bidez, Zabalgana auzoko zer gunetan eraiki ahalako liratekeen urmael artifizialak apo lasterkariari (Bufo calamita) ugaltzen laguntzeko. Anfibio hori “Kalteberatzat” jotzen da Espezie Mehatxatuen EAEko Katalogoan; izan ere, populazio ezegonkorra dauka, aipatu berri dugun auzoko orubeetan euri-uren pilaketaren ondorioz sortzen diren putzu iragankorretan baino ez baita ugaltzen. Jakinik orube horiek lehenago edo beranduago urbanizatu egingo direla, beharrezkoa da anfibio horri ugaltzeko hezegune egokiak ematea, dagoeneko berdegune kategoria duten eta etorkizunera begira ziurgabetasunik ez dakarten inguruetan.
